اقبال کمرنگ بانوان برای اهدای خون
بانوان نیمی از جامعه را می سازند، اما اقبال آنها برای اهدای خون کمرنگ است، در حالیکه بانوان بعنوان مشوق اصلی خانواده می توانند در توسعه فرهنگ اهدای خون هم نقش بسزایی داشته باشند.
زنان نیمی از جامعه را می سازند، زن و مرد بر حسب توانایی هایشان، مسوولیتی اجتماعی بر دوش دارند، اما زنان به علت این که تربیت فرزندان و نسل آینده را بر عهده دارند، تأثیر بیشتری بر ایجاد فرهنگ و یا تغییر یک فرهنگ دارند می توانند به علت تاثیراتی که بر خانواده دارند مشوق یا مانع ای برای ایجاد یا این که گسترش یک فرهنگ ونهادینه شدن آن داشته باشند.
در همه جوامع بشری کمک به همنوع از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار می باشد بویژه اگر این کمک به انسانی که نیازمند به آن کمک است، باشد، بر مبنای آموزه های دینی اسلام همواره برکمک و درشکل اعلای آن برگسترش ایثارو فداکاری در جامعه به مراتب تاکید گردیده است و بالاترین و با ارزشمندترین نوع ایثار هم شهادت در راه خداست، اما نوعی ایثار و از خودگذشتگی هم در دین ما و اخلاق اجتماعی توسط بزرگان دین سفارش شده است و آن هم نجات جان انسان است و گاهی هم تاکید گردیده است که نجات جان یک فرد مانند نجات بشریت است.
اینکه انسانی تکه ای از وجودش را به منظور کمک و نجات جان همنوع خود اهداکند، حرکتی بسیار زیبا و قابل تقدیر است و مشاهد هم می شود انسان هایی در زمان حیات خود با اهدای سلول های بنیادی و یا با تاکید و سفارش خودشان و رضایت بستگان اعضای بدن خویش را بعد مرگ برای نجات جان بیماران نیازمند هدیه می کنند و یا این که انسانهایی هم هستند که با اهدای جسد خود پس از مرگ به تعالی علم و دانش کمک می کنند، در این بین انسان هایی هم هستند که با اهدای خون که مایه حیات است، نجات دهنده جان بیماران نیازمند به خون و فرآورده های آن هستند و این حرکت که بدون هیچ چشم داشتی و کاملا به صورت داوطلبانه انجام می شود هم قابل تقدیر است.
سالانه در ایران بیشتر از ۲ میلیون ۵۰۰ هزار نفر به صورت کاملا داوطلبانه و بدون هیچ چشم داشتی برای اهدای خون اعلام آمادگی می کنند که در میان آنها ۲ میلیون ویکصد هزار نفر شرایط اهدای خون را دارند و موفق به اهدامی شوند.
اهدای خون در ایران توسط بانوان کم رنگ است در صورتی که بانوان نیمی از جامعه را می سازند، ولی اهدای خون توسط آنها فقط حدود ۵درصد است که در حد انتظار نیمی از جمعیت جامعه نیست.
اینکه چرا استقبال از اهدای خون توسط بانوان کمرنگ است، موضوعی است که همواره مسئولان و کارشناسان حوزه سلامت و بویژه مسئولان سازمان انتقال خون برآن تاکید دارند.
بیش از ۲۰ میلیون نفر از بانوان ایرانی دارای شرایط اهدای خون هستند، اما شاهد مشارکت کمرنگ بانوان در امر اهدای خون هستیم و مطالعات گسترده در ایران و سایر کشورهای جهان نشان داده است به علت گرایش کمتر بانوان به رفتارهای پرخطر و توجه بیشتر به داشتن زندگی سالم، خون اهدایی بانوان از سالم ترین منابع خونی است.
یکی از مهم ترین عوامل کاهش مشارکت بانوان در اهدای خون در ایران، ترس از کم خونی و ترس از سوزن کیسه های اهدای خون، است، ترس از مبتلا شدن به بیماری های عفونی مثل ایدز و هپاتیت و ضعف قوای جسمی، ممانعت شوهران از اهدای خون همسران خود، داشتن ذهنیت منفی نسبت به اهدای خون در زنان از عوامل دیگر میزان پایین اهدای خون بانوان است.
به نظر می رسد دانستن برخی نکات می تواند سبب کاهش دغدغه های بانوان و اطمینان از این شود که اهدای خون مشکلی را برای آنها ایجاد نمی کند.
نیازمندان به خون و فرآورده های آن
سخنگوی سازمان انتقال خون اظهار داشت: خون یک ماده حیاتی می باشد و تا کنون جایگزینی برای آن نیامده است و علاوه بر مصدومان حوادث رانندگی، بیمارانی که اعمال جراحی دارند، مادران در حین زایمان و بیماران سرطانی از نیازمندان به خون هستند و همینطور بعضی از افراد مانند عزیزان تالاسمی از مصرف کنندگان همیشگی خون هستند و لازم است که اهدای خون توسط هموطنان به صورت همیشگی و مستمر باشد.
عباس صداقت افزود: افرادی که قصداهدای خون را دارند و به مراکز انتقال خون رجوع می کنند از آنها مصاحبه گرفته می شود و سپس معاینه می شوند و تست هموگلوبین از آنها گرفته می شود که گرفتار کم خونی نباشند و درصورت مساعد بودن شرایطشان می توانند خون اهدا کنند.
سخنگوی سازمان انتقال خون تصریح کرد: در مراکز انتقال خون طرحی به نام آهن یاری برای بانوان داریم و قرص آهن به صورت مجانی در اختیار خانم هایی که اهدای خون مستمر انجام می دهند قرار می دهیم.
وی اعلام نمود: به هموطنانی که قصد اهدای خون دارند سفارش می شود که ۴ساعت پیش از اهدای خون مواد غذایی خیلی چرب مصرف نکنند و پس از اینکه خون اهدا کردند هم مایعات و آب بنوشند و در مراکز انتقال خون پس از اهدای خون حال عمومی اهداکنندگان بررسی و از همه آنها پذیرایی می شود.
زنان هر چهار ماه می توانند خون اهدا کنند
صداقت اعلام نمود: زنان هر چهار ماه یک مرتبه و درسال در مجموع ۳بار و مردان هرسه ماه یک مرتبه و در مجموع ۴بار در سال می توانند خون اهدا کنند.
سخنگوی سازمان انتقال خون اظهار داشت: حداقل سن قابل قبول برای اهدای خون ۱۸ سال تمام و حداکثر سن ۶۰ سال تمام است. حداکثر سن برای نخستین اهدای خون ۶۰ سال است و برای دفعات بعدی سن اهداکننده مستمر (با سابقه حداقل ۲ بار اهدای خون در سال) حداکثر ۶۵ سال است.
وی افزود: به مردم و بویژه اهدا کنندگان خون این اطمینان را می دهیم که مراکز انتقال خون در سرتاسر کشور تمامی اصول بهداشتی و پروتکل ها را رعایت می کنند و ازاین رو اهدا کنندگان با اطمینان خاطر برای اهدای خون به این مراکز رجوع کنند.
خانم ها هر چهار ماه یک مرتبه و درسال در مجموع ۳بار می توانند خون اهدا کنند، حداقل سن قابل قبول برای اهدای خون ۱۸ سال تمام و حداکثر سن ۶۰ سال تمام است.
صداقت تصریح کرد: تا کنون هیچ گزارشی در خصوص این که فردی با رفتن به مراکز انتقال خون گرفتار کرونا شده باشد و یا این که فردی با تزریق خون به کرونا مبتلا شده باشد، نشده است و مردم اطمینان داشته باشند که کرونا از راه تزریق خون منتقل نمی گردد.
وی تصریح کرد: هر واحد خون اهدایی حدود ۴۵۰ میلی لیتر و معادل فقط ۱۰ درصد حجم کل خون بدن است، پلاسما و گلبول های سفید و پلاکت ها، ظرف مدت چند روز به صورت طبیعی به وسیله سیستم خون سازبدن جایگزین می شوند و بدن با افزایش جذب آهن از دستگاه گوارش، آهن از دست رفته را به مرور و طی حدود یک ماه جایگزین خواهد کرد، ازاین رو گلبول های قرمز خون حداکثر در سه تا چهار هفته در بدن بازسازی می شود.
شاخص اهدای خون توسط بانوان در کشور پایین است
سخنگوی سازمان انتقال خون با اشاره به اینکه شاخص اهدای خون مستمر(با سابقه حداقل دو بار اهدای خون در سال) ۵۶ درصد و اهدای خون اهداکنندگان بار اولی ۱۵ درصد است، اظهار داشت: شاخص اهدای خون توسط بانوان در کشور پایین و در حد ۵.۲ درصد است.
صداقت اضافه کرد: با اینکه شاخص اهدای خون توسط بانوان در کشور پایین است، اما بانوان در ترویج فرهنگ اهدای خون می توانند نقش بسیار مهمی داشته باشند و بعنوان مروجان و سفیران این فرهنگ خانواده و جامعه را برای اهدای خون و نجات جان بیماران تشویق کنند.
وی افزود: استانهای لرستان با ۷.۹ درصد، قزوین با ۶.۷ درصد، کردستان با ۷.۸ درصد، خراسان جنوبی با ۸ درصد و گلستان، خراسان شمالی و زنجان هر کدام با ۷ درصد از بین استان ها دارای بیشترین شاخص اهدای خون توسط بانوان هستند.
بانوان در ترویج فرهنگ اهدای خون می توانند نقش بسیار مهمی داشته باشند و بعنوان مروجان و سفیران این فرهنگ خانواده و جامعه را برای اهدای خون و نجات جان بیماران تشویق کنند.
صداقت تصریح کرد: مردم مطمئن باشند که کارشناسان ما در مراکز اهدای خون با انجام مصاحبه و معاینات دقیق و اطمینان از سلامت افراد و این که اهدای خون هیچ صدمه ای به آنها وارد نمی کند، هموطنان را برای اهدای خون دعوت می کنند.
بیشترین اهدکنندگان خون بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سال قرار دارند
مدیرعامل سازمان انتقال خون اظهار داشت: بیشترین اهدکنندگان خون بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سال قرار دارند و به مرور با افزایش سن این گروه از دایره اهدای خون خارج می شوند و اگر جوانان را جایگزین نکنیم در آینده با کمبود اهداکنندگان مواجه می شویم.
مصطفی جمالی اضافه کرد: از هر سه نفر یک نفر به خون و فرآورده های آن در خلال عمر خود نیاز پیدا می کند.
وی افزود: میزان اهدای خون در کشور ما نسبت به منطقه آمار خوبی است اما در مقایسه با کشورهای پیشرفته مقداری عقب هستیم در چند سال قبل شاخص اهدای خون ۲۵ نفر به ازای هر هزار نفر جمعیت بود ولی هم اکنون این شاخص به ۲۳ تا ۲۴ نفر کاسته شده است.
اشکالی که در بخش اهداکنندگان خون داریم این است که نیمی از جمعیت ما در کشور را بانوان می سازند و این گروه در اجرا استقبال کمی دارند و فقط حدود ۵ درصد از اهدا توسط بانوان صورت می گیرد. مدیرعامل سازمان انتقال خون اظهار داشت: اشکالی که در بخش اهداکنندگان خون داریم این است که نیمی از جمعیت ما در کشور را بانوان می سازند و این گروه در اجرا استقبال کمی دارند و فقط حدود ۵ درصد از اهدا توسط بانوان صورت می گیرد در صورتی که در بعضی از کشورها میزان اهدای بانوان حدود ۵۰ درصد است و شاید دلیل آن هم این است که این امکانات و زیرساخت در خیلی از نقاط کشور را نتوانسته ایم فراهم نماییم.
وی ادامه داد: با حمایتی که از اهداکنندگان و همچنین بالا بردن امکانات های کل کشور خواهیم داشت می توانیم آمار اهداکنندگان را بالا ببریم هم اکنون هم در بعضی از نقاط کشور مانند زابل شاخص اهدای خون ۶۰ نفر در هزار نفر است.
۸۸۵